برای دیگر کاربردها، چاوز (ابهام‌زدایی) را ببینید.

هوگو رافائل چاوس فریاس (تلفظ اسپانیایی: [?u?o rafa?el ?t?aβes ?f?i.as]) (به اسپانیایی: Hugo Rafael Chávez Frías)‏ (زاده 28 ژوئیه 1954 - درگذشته 5 مارس 2013) پنجاه و سومین رئیس جمهور ونزوئلا بود. چاوز به عنوان رهبر «انقلاب بولیواری» شناخته می‌شود و به خاطر سیاست‌های سوسیال دموکراتیک، ضدیتش با جهانی‌سازی نئولیبرالی و سیاست خارجی ایالات متحده، و حمایت از مواضع ایران و فلسطین مشهور بود.

او موسس حزب چپگرای «جنبش جمهوری پنجم» بود و به دلیل ابتلا به سرطان در سال 1391 در سن 58 سالگی درگذشت.^∗

چاوز دومین فرزند از شش فرزند هوگو دو لوس ریس چاوز و النا فریزا دو چاوز بود که در 28 ژوئیه 1954 در منطقه? روستایی سابانتا در ایالت باریناس به دنیا آمد. او در 16 سالگی به ارتش ونزوئلا پیوست و توانست به درجه سرهنگ دومی برسد.^[1]

نام او برای نخستین بار در 1992 بر سر زبان‌ها افتاد؛ هنگامی که کودتایی نافرجام را بر ضد رهبر وقت، کارلوس آندرس پرز، به انجام رساند. او پیش از افتادن در زندان، در جلوی دوربین‌های تلویزیونی گفت که کودتایش «برای حالا» ناموفق بوده است. این سخن او هواداران بسیاری برایش در میان فقیران ونزوئلا پدید آورد، چرا که مردم فرودست در آن هنگام بر این باور بودند که دولت وقت فاسد است و به آن‌ها توجهی نمی‌کند.^[1]

چاوز پس از به زندان افتادن همرزمانش را به بر زمین گذاشتن سلاح ترغیب کرد

من از شما برای وفاداریتان، بهایتان، و پایمردی‌تان تشکر می‌کنم، و من، در برابر کشور و در برابر همه شما، مسئولیت این حرکت نظامی بولیواری را بر عهده می‌گیرم.^[1]

او در سال 1994 توسط رئیس‌جمهور وقت، رافائل کالدرا، مورد عفو قرار گرفت و پس از آن اقدام به راه‌اندازی کارزاری سیاسی کرد. کارزار سیاسی او باعث شد چهار سال بعد، در 1999، بتواند بانوی رقیب خود را شکست دهد و به ریاست‌جمهوری ونزوئلا برسد.

در طول ریاست جمهوری چاوز در بین سال‌های 1999 تا 2004 رشد اقتصادی ونزوئلا به 1?2? سقوط کرد.^[11] ولی با افزابش درآمدهای نفتی و پایان اعتصابات در صنعت نفت ونزوئلا رشد اقتصادی افزایش پیدا کرد ودر سال 2004 به 18? رسید.^[12] در سال 2007 صادرات نفت وگاز 90? صادرات ونزوئلا را تشکیل می‌داد. در سال 2006 تجارت با ایالات متحده آمریکا 53? کل تجارت ونزوئلا را تشکیل می‌داد.^[13] میزان تورم در سال 2008، 31?4? بود.^[14] هوگو چاوز در سال 2007 اعلام کرد که ونزوئلا باید از بانک جهانی خارج شود.^[15] پس از ملی شدن یک پروژه نفتی در ونزوئلا، وخروج شرکت آمریکایی اکسون موبیل از این پروژه این شرکت بوسیله شکایت‌هایی در کشورهای انگلیس، هلند و آمریکا موفق به مسدود سازی 12 میلیارد دلار از دارایی‌های شرکت نفت دولتی ونزوئلا شد.^[16]